Clicker Nedir?
Clicker, yunus ve balinalarla iletişim kurma yöntemi olarak geliştirilen ve köpek de dahil olmak üzere hemen hemen her hayvanın pozitif eğitiminde kullanılabilen bilimsel bir yöntemdir. Tüm pet-shoplarda bulunan cliker, üzerindeki düzenek ile butonuna basıldığında ortamdan ayırt edilebilen “klik” sesini çıkarır. Günümüzde clickeralmak yerine akıllı telefon sahiplerinin clickeruygulamalarını indirilip kullanması ya da “klik” sesi yerine parmak şıklatması da mümkün. Genellikle hayvanlar cliker sesinden rahatsız olmazlar ancak rahatsızlık mevcutsa, parmak şıklatmak alternatif olarak kullanılabilir.
Clicker Köpek Eğitiminde Nasıl Kullanılır?
Temeli klasik şartlanmaya dayanan eğitim ile köpeğiniz belirli bir amaç için belirli bir davranışı yapmayı öğrenir. Clikereğitiminde işlemler şu sırayla gerçekleştirilir:
- Köpeğinizin istediğiniz davranışı yerine getirmesini sağlayın.
- Clikerile “Klik” sesini çıkararak davranışın işaretlenmesini yapın.
iii. Ödülü verin. Ödül, köpeğinizin motivasyonunun artmasını sağlar.
- Köpeğiniz komut ve “klik” sesi arasındaki bağlantıyı kurana kadar yukarıdaki adımları tekrarlayın.
- Clicker Yüklemesi
Clikerı eğitimde kullanabilmek için öncelikle köpeğinize tanıtmalısınız. Bu tanıtma, köpeğinizin her “klik” sesini duyduğunda ödül alacağını öğrenmesi demektir. Yani köpeğinizi eğitmeden önce bir de cliker eğitimi vermelisiniz.
Eğitme başlamadan elinize bir avuç kuru köpek maması(ödül) alın. Cliker olan elinizi arkaya saklayın. Clikera basın ve ödülü köpeğinize verin. Bu işlemi gün boyunca her durumda, otururken, kalkarken, oturma odasında iken, salonda iken, dışarıda iken birkaç dakika tekrar edin.
Clikersesini duyduğunda köpeğiniz ödülünü almak için bakmaya başlaması, cliker yüklemesinin başarıyla gerçekleştiği anlamına gelir. Bu davranış köpeğinizin “klik” sesinin ödül anlamına geldiğini öğrenmiş olduğunu gösterir.
- İstenilen Davranışın Sağlanması ve İşaretlenmesi
Köpeğinizin sizin yanınıza gelmesini istiyorsanız, öncelikle köpeğinizin sizin yanınıza gelmesini bekleyin. Geldiği zaman “gel” deyin ve clikerın butonuna basın. Bu şekilde istediğiniz hareketi işaretlemiş olursunuz.
- Ödülle Pekiştirme
Clikerbutonuna bastıktan sonra birkaç saniye içinde ödülü köpeğinize vermelisiniz. Böylece köpeğiniz komut-cliker-ödül bağlantısını kuracaktır.
Bir sonraki aşamada, artık “gel” sözlü komutunu öğrenen köpeğinizin gelmesini beklemeden komut verip, sizin yanınıza gelmesi durumunda cliker kullanıp ödülünü verebilirsiniz. Bu işlemi yukarıda da belirtildiği gibi her ortamda köpeğiniz komutu isteyerek ve anında uygulayana kadar pekiştirmeyi unutmayın.
Bütün Köpekler Clicker ile Eğitilebilir mi?
Cinsleri ve yaşları önemli olmadan her köpek cliker ile eğitilebilir. Hatta diğer bütün hayvanlar da bu eğitim sistemi ile eğitilebilmektedirler. Ancak ürkek olan veya klasik eğitim gören köpeklerin clikera alışması biraz zaman alabilmektedir. Böyle bir durumda eğitim süresi uzayabilir.
Clicker Devamlı Kullanılmak Zorunda mı?
Öğrenildikten sonra komutun kalıcılığını sağlayan şey tekrardır. Öğrenilen davranışlarda clikerbırakılabilir. Başka bir komut öğretilmek istenmesi durumunda tekrar kullanılması doğru yöntemdir. Yani clikeramacını tamamladığında kullanılmasının gereği kalmamıştır.
Clicker Eğitimde Yapılması ve Yapılmaması Gereken Şeyler
Clickerı uzaktan kumanda gibi köpeğinizin suratına tutarak kullanmayın. Mümkünse arkanızda tutarak kullanın.
Sizinle birlikte yaşayan herkese clikerın bir uzaktan kumanda olmadığını öğretin ve her “klik” sesinden sonra mutlaka ödül verin. Aksi halde köpeğinizin kafası karışacak ve öğrendiği davranışları unutacaktır.
Köpeğiniz istediğiniz davranışı yaptığında sadece bir sefer “klik” sesi verin. Birden fazla “klik” karmaşaya sebep olur ve köpeğiniz hangi davranışın “klik” ile işaretlendiğini anlamayabilir.
Köpeğiniz istediğiniz davranışı yaptığı anda “klik” sesini verin. Öncesinde veya sonrada değil.
Eğitimde ödül, cezadan çok daha fazla etkilidir. Eğitim esnasında asla fiziksel veya psikolojik baskı algısı oluşturan cezalar vermeyin. Bu köpeğinizin psikolojisini bozacaktır.
Clicker Köpek Eğitimi
Eğer köpeğiniz verdiğiniz komutu uygulamıyorsa, çevre-komut ilişkisinde nelerin eksik veya fazla olduğunu kontrol edin. Örneğin köpeğiniz “gel” komutunu ev içinde uyguluyor ancak dışarıdayken uygulamıyor olabilir. Bu köpeğinizin dışarıdayken “gel” komutuna nasıl tepki vereceğini bilmemesinden kaynaklanabilir. Farklı ortamlarda da aynı komut alındığında ne yapacağını köpeğinize öğretmelisiniz. Köpeğiniz ödülü yeterli bulmadığı durumlarda da komutunuzu uygulamayabilir. Bu değişkenlerle köpeğinizin neden komuta uymadığını tespit edebilirsiniz.
